pikan. Prometeusz był tytanem, a imię jego znaczy właściwie „przewidujący”. Jedna z legend w mitologii Greckiej głosi że człowiek jest tworem Prometeusza, który ulepił go z gliny pomieszanej ze łzami. Dusze zaś dał mu z ognia niebieskiego którego skradł z rydwanu słońca. Człowiek stworzony przez Prometeusza był nagi i W mitologii greckiej zawarty jest opis stworzenia świata. Powstał on z Chaosu, wielkiej i ciężkiej masy, mieszaniny czterech żywiołów. Z otchłani tej zrodziła się pierwsza para bogów: Uranos-Niebo i Gaja-Ziemia. Wraz z bogami tworzył się świat. Istoty nadprzyrodzone walczyły ze sobą o władzę na Ziemi. W mitologii greckiej Prometeusz sięgnął po ogień, aby przekazać go ludziom i umożliwić im rozwój i postęp. Ogień stanowił również ważny element w ceremoniach religijnych i magicznych różnych kultur. Był uważany za święty, ponieważ miał moc przemieniać i odnawiać. Symbolizował transformację i odrodzenie. Prometeusz był tytanem, imię to oznacza ("przewidujący"). Atrybut Prometeusza - ogień Ogień prometejski: - iskra bogów, natchnienie, ogień, którym Prometeusz tchnął w życie w glinianie figury ludzkie, - dar Prometeusza przekazany człowiekowi. Scharakteryzuj człowieka stworzonego przez Prometeusza. Odpowiedź. ,, Prometeusz jest jedną z najwznioślejszych postaci w mitologii - bóg, który cierpiał przez miłość dla ludzi. Zanim do nich przemówił, byli jak ślepcy i brodzili w mroku, nie wiedząc ani o sobie nic, ani o świecie otaczającym, były im obce budowy kamienne, strzelające ku słońcu, nie znali sztuki ciesielskiej. monodią, wypowiedziami Prometeusza i komentarzem Chóru w oczach bada-czy zyskuje ważne znaczenie ideowe i strukturalne. Witkowski przypomniał o znaczącej reinterpretacji mitu dokonanej przez Ajschylosa: Mit oonie jest w I porównaniu z tymże mitem w Hiketydach uszlachet-niony. W naszej sztuce nie ma już mowy o uściskach Zeusa. Poetę Prometeusz skowany. Prometeusz, dobroczyńca ludzkości, dla której ukradł bogom ogień, zostaje na rozkaz Zeusa za swój czyn przykuty do skał Kaukazu. Złamawszy odwieczny porządek świata i sprzeciwiwszy się nakazom władcy bogów, Tytan cierpi za swój szlachetny czyn w milczeniu i z godnością wszak gardząc tyranią i przymusem Utwórz konto. Język. 1) Kim był Prometeusz? a) bogiem b) tytanem c) cyklopem 2) Z czego Prometeusz stworzył człowieka? a) z wody i piasku b) z wosku c) z gliny i łez 3) W jaki sposób Prometeusz zdobył ogień dla ludzi? a) Wykradł ogień z Olimpu. b) Wykradł z rydwanu Heliosa. c) Poprosił Zeusa o pomoc. 4) Jak Zeus ukarał Prometeusza? Prometeizm w literaturze polskiej. Prometeizm romantyczny najczęściej utożsamiany jest z Konradem z III części Dzia­dów Adama Mickiewicza. Źródłem buntu Konrada jest jego niezgoda na świat, w którym Stwórca dopuszcza istnienie zła. Romantyczny poeta samotnie walczy z Bogiem o szczę­ście uciemiężonych Polaków, chce „swój Odpowiedź. Prometeusz w oczach boga nie byl za lubiany. Bogowie go nie za bardzo szanowali , gdyz oni mysleli ze ludzie, zeby zrozumiec swiat musza sami doisc do czegos. Tak ze sadzili ze czlowiek sam na siebie musi liczyc. nVmG. Prometeusz – w mitologii greckiej jeden z tytanów. Uchodził za syna tytana Japeta i okeanidy Klimene (lub okeanidy Azji). Był bratem Atlasa, Epimeteusza i Menojtiosa, a także ojcem Deukaliona. Stworzenie człowieka Według mitów greckich Prometeusz ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami. Duszę zaś dał mu z boskiego ognia, którego parę iskier ukradł z rydwanu boga Heliosa. Człowiek Prometeusza był o wiele słabszy od tytanów, był trzy razy niższy, jego ciało ledwo się trzymało na wątłych nogach, a kruche kości pękały pod choćby najmniejszym ciężarem. Jedynie jego postać różniąca się od innych zwierząt, była niczym żywy obraz bogów. Widząc to, Prometeusz przemycił ogień dla ludzi w kawałku drewna, z pozoru wilgotnym, ale w środku suchym. Tytan uczynił to, mimo iż wiedział, że było to wbrew woli Zeusa, który uważał ogień za przywilej bogów. Potem Prometeusz nauczył ludzi przetapiać metale, gotować jedzenie, uprawiać rolę, kuć zbroje, budować domy, czytać, pisać i ujarzmiać siły przyrody. Zeusowi nie podobał się człowiek. Ciągle jeszcze mając w pamięci ostatnią walkę z gigantami, obawiał się wszystkiego, co pochodzi z ziemi. Władca bogów kazał więc przywiązać Prometeusza do skał Kaukazu. Inna tradycja podawała, że Prometeusza przytwierdzono do pala, co też nadmienia Lukian, a ukazuje grecka waza zamieszczona obok[1]. Codziennie o wschodzie Słońca przylatywał tam sęp, lub według innej wersji, orzeł Ethon (potomek potworów Tyfona i Echidny) i wyjadał Prometeuszowi wątrobę, która odrastała przez resztę dnia i w nocy. Męka Prometeusza miała trwać 30 tys. lat, jednak skończyła się po około trzydziestu latach, gdy Herakles zabił ptaka strzałą z łuku. Prometeusz, chcąc odegrać się na Zeusie, podczas narady bogów, na której miano postanowić raz na zawsze co w ofierze mają ludzie składać władcy bogów, ukrył najlepsze mięso ofiarne pod lichą skórą zwierzęcia, natomiast kości – pod tłuszcz. Dał to Zeusowi do wyboru jako ofiarę, która będzie mu zawsze składana w przyszłości. Bóg wybrał tłuszcz myśląc, ze pod nim znajduje się najdelikatniejsze mięso, ale szybko zorientował się, że dokonał złego wyboru. Zemsta Zeusa polegała na przekazaniu ludziom wszystkiego, co najgorsze. Z pomocą bogów na Olimpie stworzył on najpiękniejszą kobietę, Pandorę, która miała uwieść brata Prometeusza – Epimeteusza. Zeus wysyłając Pandorę na ziemię wręczył jej puszkę, której pod żadnym pozorem miała nie otwierać. Plan zakochania się Epimeteusza w Pandorze powiódł się doskonale: jeszcze tego samego dnia, którego pojawiła się Pandora, została żoną niezbyt rozumnego Epimeteusza. Gdy się pobrali, Pandorę codziennie coraz bardziej kusiło, by otworzyć puszkę, aż w końcu pewnego dnia, gdy jej męża nie było w domu otworzyła tajemniczą puszkę. Wtedy w jednej chwili po świecie rozniosły się wszystkie plagi, jakie człowiek mógłby sobie wyobrazić: złe wiatry, smutki, troski, choroby, łzy, cierpienia, i inne straszliwe dzieci Erebu (Ciemności) i Nyks (Nocy). Na Ziemi znów zapanował klimat jak podczas tytanomachii. Ciągle szalały wiatry i padał deszcz, aż w końcu wody napadało tyle, że zatopiła cały świat: nastał całkowity mrok, a klimat taki trwał dziewięć dni i dziewięć nocy. Z potopu ocalał z ludzi tylko Deukalion, ze swoją żoną Pyrrą, która była córką Pandory, gdyż byli najuczciwszymi z ludzi. Gdy woda opadła nie było żywej duszy na Ziemi: wszyscy zginęli podczas powodzi. Wyratowała ich dopiero litościwa Gaja (Matka-Ziemia) i powiedziała im, żeby rozrzucali za siebie kamienie. Tak też zrobili i z kamieni wyrzuconych przez Pyrrę wyrastały kobiety, a Deukaliona mężczyźni. Wkrótce Pyrra urodziła dzieci, od których pochodzi większość rodów królewskich, a Deukalion wybudował pierwszą świątynię ku czci bogów. Po tych zdarzeniach nastała dla ludzi era herosów: okres, o którym opowiadają mity, czas wielkich wojowników i wypraw wojennych. Prometeusz u różnych pisarzy Motyw mitu o Prometeuszu był podejmowany już we wczesnym antyku. Znajdujemy go w tragedii Ajschylosa pt.: Prometeusz skowany (Prometeusz w okowach). W II wieku n. e. motyw podjęty został przez Lukiana w dialogu pt.:Prometeusz albo Kaukaz, a także w innych dziełach – O ofiarach, Zeus wzięty na spytki, Bogowie miłości. W swych pismach odnosi się do mitu także Cyceron, Pauzaniasz, Arrian i Flawiusz Filostrat. Następnie do Prometeusza sięga pisarz chrześcijański, Tertulian, utożsamiając go z samym Bogiem, Stwórcą człowieka[2]. Pod wpływem dialogów Lukiana, swój własny dialog pisze Maria Konopnicka (Prometeusz i Syzyf), łącząc Prometeusza z Syzyfem, jako ukazanie konfliktu klasowego pomiędzy elitą intelektualną a klasą proletariatu robotniczego. Mitologia Grecka Bogowie Olimpijscy Afrodyta | Apollo | Ares | Artemida | Atena | Demeter | Dionizos Hades | Hefajstos | Hera | Hermes | Hestia | Posejdon | Zeus Pomniejsi Bogowie Amfitryta | Ariadna | Asklepios | Boreasz | Charyty | Chronos | Dejmos | Ejlejtyja | Enyo | Eol | Eris | Eros | Erynie Eter | Euros | Fobos | Hebe | Hekate | Hory | Hymen | Hypnos | Iris | Kymopoleja | Leukotea | Metis | Morfeusz Muzy | Nemezis | Nike | Notos | Pan | Persefona | Plutos | Psyche | Styks | Tanatos | Tryton | Tyche | Zefir Tytani Asteria | Astrajos | Atlas | Eos | Epimeteusz | Fojbe | Helios | Hyperion | Japet | Klimene | Kojos | Krios | Kronos | Lalentos | Leto | Menojtios | Mnemosyne | Okeanidy | Okeanos | Pallas | Perses | Prometeusz | Rea | Selene | Temida | Tethys | Theja Protegonoi Ananke | Chronos | Ereb | Eter | Fanes | Gaja | Hemera | Hydros | Natura | Nesoi | Nyks | Ourea | Pontos | Talassa | Tartaros | Thesis | Uranos Bez znajomości greckich, rzymskich czy jakichkolwiek innych mitów można spokojnie wieść życie. Niemniej jednak uważam, że niekiedy znajomość ich ułatwia codzienne życie i stawia nas w lepszym świetle w oczach innych. Tak naprawdę my, jako ludzie XXI wieku nieraz mamy wiele wspólnego z tymi mitologicznymi postaciami czy o Prometeuszu, który możemy odnaleźć w mitologii greckiej, był i nadal jest źródłem zainteresowania i fascynacji dla wielu artystów, naukowców czy badaczy wszystkich późniejszych epok. Jego treść ma charakter ponadczasowy i tak naprawdę można go przypisać do wielu sytuacji z życia codziennego, ale także do wydarzeń historycznych czy nawet społecznych. Prometeusz jest uważany za ojca kultury i cywilizacji, właśnie dzięki niemu powstało życie na ziemi. Dość często jest kojarzony z wiarą, ludzką godnością i niezależnością od innych, ale także z wielkim cierpieniem i bólem w imię wyższych celów. Postawa Prometeusza jest oznaką ludzkiego buntu przeciw bogom. Pokazuje, że ludzie potrafią być aktywni, sami działać w celu poprawieniu swojej sytuacji życiowej w różnych aspektach. Prometeusz sprzeciwia się bogom i staje po stronie człowieka. Jego postawa ma inny, wyższy wymiar w porównaniu do innych mitologicznych bohaterów. Rowiński w swoim utworze pokazuje, że właśnie Prometeusz był wzorcem dla romantycznych twórców oraz to, że romantyzm był jego epokom. Autorowi prometeizm, w szczególności ten romantyczny kojarzy się przede wszystkim z poświeceniem się jednostki dla innych i wiarą, że każdy człowiek jest zdolny do poświęcenia się, silny czy też kreatywny. Według Rowińskiego romantyczny prometeizm ma wiele wspólnego z tytanizmem ze względu na to, że każda sytuacja potrzebowała tak naprawdę nowych Prometeuszy, którzy byli zdolni do podjęcia próby zmiany świata. Autor uważa również, że ten prometeizm łączy się z rewolucjonizmem, który opierał się przede wszystkim na buncie wobec zgadzam się ze stwierdzeniem, jakie stawia Cezary Rowiński w swoim tekście. Prometeizm w romantyzmie widać w szczególności w dziełach polskich twórców takich jak Adam Mickiewicz czy Juliusz Słowacki. W III części „Dziadów” Mickiewicza Konrad uważa się za jednostkę, która może stanąć na równi z Bogiem. Jego chęć poświęcenia się za ojczyznę i uratowania narodu z niewoli wybrzmiewa już pod koniec pierwszej sceny, zwanej „Więzienną”, gdzie wygłasza swoją małą improwizację. Z jego ust wybrzmiewa wtedy, że zemści się na carze czy to przy pomocy Boga, czy też bez niej. Jeszcze większą chęć pomszczenia narodu da się wyczuć w drugiej scenie dzieła zwanej „Wielką Improwizacją”, gdzie Konrad uważa się za wybitną jednostkę, która jest w stanie ponieść cierpienie za cały naród. Próbuje postawić się na równi z Bogiem, chce, żeby On dał mu, chociaż część swojej władzy po to, aby on mógł wyzwolić naród. Uważa się „za milion”, bo jest gotów poświęcić się za innych. Kiedy próbuje obrazić Boga, chcą nazwać go carem, pada. Ten upadek pokazuje jego słabość, niemoc w zbawieniu całego narodu samemu. Jego postawa pokazuje, że nie zawsze człowiek sam jeden jest w stanie uratować innych, niekiedy to cierpienie trzeba rozłożyć na wiele Słowackiego przyjmuje postawę Winkelrieda, który oddając siebie za ofiarę, jest w stanie uratować naród. W przeciwieństwie do Konrada Mickiewicza nie walczy z Bogiem. Kordian prowadzi wewnętrzną walkę ze sobą, chce wyzwolić naród poprzez morderstwo na Mikołaju I. Pomimo rozterek wewnętrznych, które go męczą, podejmuje się próby zabić cara, ale jego dość słaba psychika uniemożliwia to. Tutaj szatan próbuje podważyć wartości wyznawane przez Kordiana, jakimi była wiara w Boga. Ten utwór pokazuje nie do końca przemyślany sposób walki o wolność. Jedna osoba nie jest w stanie wyzwolić całego narodu, ponieważ jest na to najczęściej za słaba psychiczne. Mit o Prometeuszu jest przede wszystkim kojarzony z dziełami romantycznych twórców takimi jak Mickiewicz czy Słowacki. Niemniej jednak odzwierciedlenie tego mitu odnajdziemy w wielu dziełach plastycznych czy filmowych innych epok. Prometeusz jest postacią ponadczasową, ponieważ odzwierciedla wartości, zachowania, a przede wszystkim poświęceniu i dążeniu do wolności, postępu czy zmiany biegu historii. Mit o Prometeuszu znany jest chyba wszystkim. Sam mityczny bohater budzi pozytywne skojarzenia. Jaka jest jego historia? Jakie nawiązania obecne są w literaturze i sztuce? Co to jest prometeizm? Zobacz film: "Wysokie oceny za wszelką cenę" spis treści 1. Mit o Prometeuszu a stworzenie świata 2. Nawiązania do mitu o Prometeuszu 3. Prometeizm w romantyzmie 4. Prometeizm w "Ludziach bezdomnych" rozwiń 1. Mit o Prometeuszu a stworzenie świata Mitologia grecka wskazuje, że Prometeusz ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami. Jego duszę stworzył, dodając iskry z ognia ukradzionego z rydwanu boga Heliosa. Stworzony przez Prometeusza człowiek był jednak bardzo słaby, wątły. Dobry tytan chciał to zmienić, więc podarował ludziom ogień z Olimpu, który stanowił wyłącznie przywilej bogów. Został za to ukarany przez Zeusa. Największy z bogów uważał ponadto, że Prometeusz z niego zakpił. Prometeusz podzielił zabitego byka na dwie części. W jednej umieścił mięso owinięte skórą, w drugiej – kości, które przykrył tłuszczem. Położył je przed Zeusem, by ten wybrał dla siebie ofiarę. Skusił go tłuszcz, więc wybrał tę część byka. Kiedy znalazł w niej kości, był wściekły do tego stopnia, że postanowił się zemścić. Ludziom wysłał Pandorę, a razem z nią wszystkie możliwe nieszczęścia. Z kolei Prometeusza kazał przykuć do skały na najwyższym szczycie Kaukazu. Każdego dnia przylatywał do niego orzeł i wyszarpywał tytanowi wątrobę. Przeczytaj również: 2. Nawiązania do mitu o Prometeuszu Do mitu o Prometeuszu nawiązywało wielu pisarzy i poetów różnych epok. W antyku tytułowym bohaterem swojej tragedii Prometeusza uczynił Ajschylos. Motyw ten pojawia się w utworze "Prometeusz" J. W. Goethe. Autor dramatu „Cierpienia młodego Wertera”, wyraził swoje uznanie dla tytana. Według romantycznego poety był on rzecznikiem ludzi. Do mitu o Prometeuszu nawiązywali również: Jan Kasprowicz "Święty Boże" (bunt prometejski) Andre Gide „Prometeusz źle skowany” Leopold Staff „Prometeusz” Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Prometeusz” Albert Camus „Dżuma” Zbigniew Herbert „Stary Prometeusz” 3. Prometeizm w romantyzmie W romantyzmie poeci bardzo chętnie nawiązywali do mitu o Prometeuszu. To pozwalało im wyrazić odwieczną niezgodę na ułomność świata oraz bezsilność człowieka wobec boskich wyroków. Prometeizm w "Dziadach" Adama Mickiewicza ujawnia się w Wielkiej Improwizacji. Konrad wspomina los cierpiącej Polski. Mówi o niesprawiedliwości. Uważa, że tylko on jest w stanie pomóc Polakom. Postępuje podobnie jak Prometeusz. Działa samotnie, w aurze buntu. Dla dobra ludzi występuje przeciw Bogu, za co zostaje ukarany - o jego duszę kłócą się diabły, a w jego ciało wstępuje zły duch, od którego wyzwolą go egzorcyzmy Księdza Piotra. Do mitu o Prometeuszu nawiązuje również Juliusz Słowacki w "Kordianie". Tytułowy bohater nie występuje jednak przeciw Bogu, a przeciwko carowi (ucieleśnieniu zła). Działa w pojedynkę, poświęca się dla innych. 4. Prometeizm w "Ludziach bezdomnych" Do mitu o Prometeuszu nawiązał również Stefan Żeromski. Doktor Tomasz Judym, bohater "Ludzi bezdomnych", ma cechy mitycznego tytana. Czuje się odpowiedzialny za ludzi. Poświęca dla nich wszystko, łącznie z miłością. Walczy samotnie o to, by poprawić sytuację zdrowotną i ekonomiczną mieszkańców Cisów. polecamy